Νάξος - Τραγούδια ST-0316

Η Απείρανθος Νάξου Μέσα απ' τα Τραγούδια του Λαού της

ΠΟΛΥΚΡΕΤΗΣ ΜΑΤΘ.ΣΤΕΦΑΝΟΣ

Χρονολογία έκδοσης:  2008
ISBN: 9789609307352
Σχήμα: 17x24
Σελίδες: 572
Εκδότης: ΠΟΛΥΚΡΕΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ

Περιεχόμενα βιβλίου

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Μ. Γ. Μερακλή Ομότιμου Καθηγητού Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών 11
ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ 17

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Ο ΛΥΡΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
Ι. Εισαγωγή 21
ΙΙ. Ο παροιμιώδης ποιητικός λόγος μέσα στ' Απεραθίτικα τραγούδια 25
III. Η Απείρανθος μέσα στα τραγούδια του λαού της 47
IV. Η χαρά της αγάπης 72
V. Το ερωτικό λυρικό στοιχείο στον απεραθίτικο δεκα­πεντασύλλαβο (Ένας πρωτότυπος ποιητικός αγώνας) 85
VI. Η ομορφιά της κόρης 99
VII. Αθάνατες απεραθίτικες πατινάδες 104
VIII. Τα Τραγούδια της ανυπόκριτης αγάπης 110
IX. Η ασταθής αγάπη 118
Χ. Η σωστή επιλογή της νύφης και ο πετυχημένος γάμος 133
XI. Ο ερωτικός οίστρος 141
XII. Οι καημοί της αγάπης 147
XIII. Τα τραγούδια της απαρνημένης κόρης 153
XIV. Τα τραγούδια του καημού και της πίκρας 161
XV. Τραγούδια της κρεβαταριάς 170
XVI. Του μισεμού και των κληρωτών 178
XVII. Τραγούδια της συντροφικότητας 196
XVIII. Τα τραγούδια των ασμυριγλάδων 204
XIX. Απεραθίτικα μοιρολόγια 224
XX. Της κατοχικής πείνας 245

Η ΑΠΕΙΡΑΝΘΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΡΩΤΟΝΟΤΑΡΙΟΥ (ΣΩΖΟ(Γ)ΙΑΝΝΗ)
XXI. Αυτοτελή τραγούδια φτειαγμένα με κοτσάκια 252
XXII. Ανεξίτηλες απεραθίτικες μνήμες 258
XXIII. Αποδημία και νόστος 266

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ
ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΜΑΣ ΤΟ ΠΑΛΑΙ ΚΑΙ ΝΥΝ
Προοίμιον 277
Α' Η μουσική ως τρισυπόστατη ενιαία οντότης 278
Β' Αρχαία Ελληνική Λυρική ποίηση.
Είδη και περιεχόμενο 280
Το Δωρικό μέλος ή Χορική ποίηση
Η Χορική ποίηση του 6ου π.Χ. αιώνα.
Αιολικό μέλος ή Αιολική ποίηση
Ελεγεία
Ιαμβική ποίηση
Επίγραμμα - Σχόλια
Γ' Μουσικά όργανα των Αρχαίων Ελλήνων 284
Έγχορδα όργανα
Πνευστά όργανα
Ο απόηχος της μουσικής των Αρχαίων Ελλήνων
Δ' Μουσικοί τρόποι ή αρμονίες 288
Ποιητικά μέτρα
Ε' Θεωρητικοί της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής 290
ΣΤ' Μουσική υπό την ευρείαν έννοια του όρου 290
«Μουσικός ανήρ»: έννοια
Ζ' Η ηθοπλαστική δύναμη της Μουσικής 291
Η' Η καλή Μουσική 293
Θ' Μέριμνα της πολιτείας για τη Μουσική παιδεία
Γ Μουσική εκπαίδευση
ΙΑ' Η Μουσική δώρο των θεών
IB' Μουσική και ψυχική υγεία
ΙΓ' Απόλλωνας και Μαρσύας
ΙΔ' Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ
Χώροι όπου ακούγονταν οι απεραθίτικοι σκοποί
Βλάχα και Κοτσάτος
Πατινάδες
Τραγούδια τον γάμου
Του μισεμού
Ο σκοπός των Κληρωτών
Μοιρολόγια
ΙΕ' ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ 310
Τσαμπούνα και Τουμπάκι
Σουραύλι
Λύρα
Βιολί - Λαούτο
ΙΣΤ' Ο ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 312
ΙΖ' ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 314
ΙΗ' ΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ 315
Οι απεραθίτικοι σκοποί δεμένοι με τη ζωή μας 318

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
Η ΑΠΕΙΡΑΝΘΟΣ
ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΜΑΡΚΟΥ (ΒΟΝΤΟΡΗΝΗΣ)
Εισαγωγικό σημείωμα 323
Ι. Το ήθος των παλαιών κατοίκων της Απειράνθου 326
ΙΙ. Η μορφή της μάνας 343
III. Το θρησκευτικό βίωμα 352
IV. Η Βοσκοσύνη (Ποιμενική Συμφωνία) 361
V. Ο επιούσιος άρτος (Όργωμα, Αλώνισμα, Λίχνισμα, Άλεσμα, Ζύμωμα, Φούρνισμα) 369
VI. Η φύση της Απειράνθου 378
VII. Στιγμιότυπα της Απειράνθου 388
VIII. Ο Νόστος 398
IX. Ο Ανεμοστρόφιλος 404

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
Η ΑΠΕΙΡΑΝΘΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ Ι. ΜΑΡΚΟΥ
Εισαγωγικό σημείωμα 413
Ι. ΨΑΛΛΕ ΜΟΥ ΗΛΙΕ 418
Βάλσαμο ή παλιά ζωή Νοσταλγία
ΙΙ. ΑΓΝΑΝΤΕΥΟΝΤΑΣ 422
Το αγνάδιαστρο Η γέννα τον ήλιου Ανατολή
Όταν ο νους ουρανοδρομεί
Η γύρω πλάση
Το ξύπνημα του χωριού
III. ΩΔΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΗΛΙΟ 428
Επενέργειες στη χλωρίδα
Επενέργειες στην ψυχή μας
Καθοδηγητής
Η δόξα τον ήλιου
Ω νήλιε μου τρισεύγενε
IV. ΓΗ ΜΗΤΗΡ 433
Απειράθα - Απειραθούλι
Το μυροβολίκι
Γη μήτηρ
Εν αγαλλιάσει
Μνήμες
V. ΠΙΝΑΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ 439
Άνοιξη
Δέντρα και θάμνοι
Η αροχλάδα
Ο ρυάκας
Κελαδήματα
Θαλασσογραφία (α')
Θαλασσογραφία (β')
Θαλασσογραφία (γ')
Θαλασσογραφία (δ')
Θαλασσογραφία (ε')
VI. ΤΟ ΗΘΟΣ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΩΝ 448
Το δέσιμο με το χώμα
Φεσά - φεσά κουβάλιε ντο
Το κιούδος στα φυτά
Μέριμνα για τα ζωντανά του αγρού
Συμβουλάτορας
Η απλοϊκωσύνη και η ταπεινότη
Ολιγάρκεια
Η αγαθότητα
VII. ΤΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΒΙΩΜΑ 456
Στα ξωκκλήσια
Οι Άγιοι του χωριού
Ο Άγιος των αμπελιώ
Αγιοβότανα
Το εικονοστάσι
Το ακοίμητο καντήλι
Το θυμιάτισμα
Οι επιδράσεις στα παιδόγγονα
Η ανταπόδοση των αγίων
Τα χαρίσματα της λαλάς
VIII. Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ 464
IX. ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΥΦΗΣ 468
Η ομορφιά της
Το νυφικό
Κοσμήματα
Όργανα
Τραγούδια τον αποχωρισμού
Η στέψη
Τα τραταρίσματα
Μέρες και μήνες τρώασι
IX β. Ο ΧΟΡΟΣ 476
Χ. ΤΣΗ ΠΛΗΘΕΡΗΣ 479
Χαράματα με τα κανίσκια
Με πήλινα δοχεία στο χέρι
Άφιξη στη μάντρα
Γεύμα στο εσωτερικό του μητάτου
Άρμεγμα
Το μοίρασμα
Η δεύτερη Πληθερή
XI. Η ΒΟΣΚΟΣΥΝΗ 486
Η σβελτάδα
Αρμοδιότητες
Τροφή - χρειώδη
Ο ύπνος του βοσκού
Το κρεβατοστρώσι
Το θαλασσοπλύσιμο των προβάτων
Η κουρά
XII. Ο ΜΗΤΑΤΟΣ 493
Στου πάππου το μητάτο
Το κουρούπωμα
Η μητατόπορτα
Οι θυρίδες
Οι σουάτζες
Ρόδωμα και δώμα
Εισώματα και αφροκοπιά
Τύποι μητάτου - παριανάδες και προστιάδες
Η παραστιά
Η 'εροντολαήνα
Η παραγγελιά του'έρου βοσκού
XIII. ΣΤΟΥ ΖΕΥΓΑ ΤΣΟΙ ΧΡΟΝΟΙ 505
«Το πιο μεγάλο κάμα»
Το πρώτο ζευγάρι
Η έχερη
Το δεύτερο ζευγάρι
Ευφρόσυνες εικόνες
Ο θερισμός
Ο αλωνότοπος
Το αλώνισμα
Το λίχνισμα
Έγνοια για τ' άχερο
Το λάμνισμα
Το ντριμόνισμα
Το σόδειασμα
XIV. ΟΛΑ ΑΝΕΦΤΑΟΡΑΤΑ ΕΪΝΗΣΑ ΓΚΑΙ ΠΑΣΙ 526
Θρήνος πρώτος
Θρήνος δεύτερος
Νέα ήθη
Άθρωπος πού δε μπορπατεί στο νηλιοφεγγοβόλι
Επίλογος

ΓΛΩΣΣΑΡΙ 535